Champagne opslag
Aangezien mousserende wijnen na de degorgement hun basisontwikkeling hebben voltooid, is het over het algemeen niet verstandig om dergelijke wijnen aan te schaffen om ze lang te bewaren. Wanneer een Champagne Wanneer hij de wijnmakerij verlaat, heeft hij vaak al zijn optimale rijpheid bereikt. Een champagne zonder aanduiding van het oogstjaar brengt na de tweede gisting minstens 15 maanden (vaak 3 jaar of meer) door in de kelder van de producent. Een vintage champagne verblijft minstens 3 jaar in de kelder voor hij wordt geleverd. Maar zelfs goedkope champagnes kunnen gemakkelijk nog twee tot drie jaar (goed!) bewaard worden.
Bij sommige top champagnes is het goed mogelijk dat een langere kelderopslag tot extra kwaliteits nuances leidt (zie ook vintage champagnes). Dit is echter eerder de uitzondering. Sommige gerenommeerde kenners zijn er echter vast van overtuigd dat bijvoorbeeld sommige Blanc de Blancs zich soms pas optimaal ontwikkelen na tien jaar (en meer) extra opslag. Speciaal Vintages bekend zijn, die vaak na meer dan dertig jaar een deel van hun bubbels hebben verloren, maar zich nog steeds (vaak met hun nu diepgouden kleur) als uitstekende champagnes presenteren.
Champagne in het bijzonder houdt er niet van als hij bij meer dan 15 graden wordt bewaard of niet in het donker. Het voelt het meest comfortabel rond de 10 graden. Champagne (en ook andere wijnen) ontwikkelt zich ook anders bij ongeveer 10°-15°C constant, donker en diep in de krijtrots van de Champagne dan in de gewone kelder thuis, waar temperatuurschommelingen van 10°-25°C, veranderlijk bepaald door het seizoen, vaak helaas onvermijdelijk zijn. Een wijn zal zich over het algemeen veel sneller "ontwikkelen" bij 20°C dan bij 10°C (het gerucht gaat dat de wijn zich soms drie tot vier keer sneller zou kunnen "ontwikkelen" per 10°C). Zo kan een champagne (of om het even welke andere wijn) uit de koele kelder van een wijnboer na tien jaar opslag andere smaken vertonen dan dezelfde champagne die thuis in de kelder aan aanzienlijke temperatuurschommelingen werd blootgesteld - vooral als aanzienlijke temperatuurschommelingen dagelijks op een flagrante manier optreden (10°C tot 20°C) in plaats van op een zachtere manier met geringe schommelingen als gevolg van het seizoen. De wijn thuis kan al lang bedorven zijn, terwijl dezelfde wijn uit de koele kelder van de wijnboer nog heerlijk kan smaken.
Het is dan ook begrijpelijk dat sommige wijnliefhebbers die hun (soms zeer kostbare) champagnes en bourgognewijnen thuis niet optimaal kunnen bewaren, de klimatologisch ongunstige omstandigheden enigszins compenseren met bijvoorbeeld een airconditioning of een wijnklimaatkast aanschaffen die zorgt voor een optimale temperatuur en vochtigheidsgraad (zie ook wijnklimaatkast).
Kelders met verblindende neonverlichting zijn ook zeer ongunstig. Het ultraviolette gehalte van zonlicht en neonlicht kan de smaak van een mooie champagne in slechts enkele dagen negatief beïnvloeden! Het ontwikkelt een harde en "onreine" smaak. Toch kunnen champagnes die op deze manier worden bewaard, zich na verloop van tijd vaak herstellen als ze goed worden bewaard.
Mousserende wijnen van alle soorten moeten horizontaal worden bewaard, zodat de natuurlijke kurk niet uitdroogt! In de loop der jaren verliezen de kurken van mousserende wijn helaas een deel van hun oorspronkelijke elasticiteit en passen zij zich steeds meer aan de diameter van de flessenhals aan (zie ook kurk). Door de voortdurende bevochtiging met wijn zet de kurkbasis iets uit en zorgt zo voor een betere afdichting op lange termijn. Ook mousserende wijnen staan van nature altijd onder aanzienlijke druk. Het ingesloten koolzuur wordt vrijwel uitgenodigd tot de beste "ontsnappingsroute" in een rechtop opgeslagen fles. Ook de "onheilspellende kurkduivel" (TCA) voorkom je niet met staand bewaren, want de champagne (of welke andere wijn dan ook) kan al meer of minder lang liggend opgeslagen zijn geweest, hetzij bij de fabrikant, tijdens het transport en/of bij de winkelier vóór je aankoop. Kurk bederf" of "met TCA besmette wijn" kan niet worden "ongedaan gemaakt" door de wijn in horizontale positie te bewaren. Kurk smet is toch vrij zeldzaam bij champagnes.
Meer tips:
* Trillingen
Trillingen moeten vermeden worden! Vooral in de stad is dat vaak niet gemakkelijk. Een wasmachine, bijvoorbeeld, als buurman van de champagne is taboe!
*Groenten en fruit verboden als buren! De kostbare kurken van uw wijnen mogen in geen geval het nieuwe huis van de schimmel worden.
*Smells
Verf, oplosmiddelen, stookolie of andere bronnen van sterke geuren zijn op lange termijn schadelijk voor uw wijn. Zelfs als de wijn niet rechtstreeks werd aangetast, drukten deze geuren zich af op de fles, de sluiting en het etiket. De geoefende neus van een kenner zal deze onaangename geuren van de fles waarschijnlijk al opmerken voordat hij de wijn heeft geproefd.
*Vochtigheid
Bij opslag is een vochtigheidsgraad van ca. 70 % ideaal voor de kurken.
*Broken flessen
Geopende flessen kunnen met een speciale dop twee dagen in de koelkast worden bewaard. Langdurige "reserveopslag" van mousserende wijnen in de koelkast wordt echter niet aanbevolen! Dit kan de wijn muf en saai maken (als het moet, bewaar hem dan in het onderste vak).
*Zilveren lepel in de keel?
De truc met de lepel in de hals van een geopende champagnefles om hem langer in leven te houden, doet weinig of niets. De lepel fungeert alleen als kortstondige warmtegeleider wanneer de fles onmiddellijk in de koelkast wordt gezet. Zo koelt de champagne iets sneller af en ontsnapt er gedurende korte tijd iets minder koolzuur. Na een paar dagen in de koelkast is de champagne met de zilveren lepel net zo plat als de champagne zonder zilveren lepel. Vertrouw meer op nette sluitingen zoals die op de foto.
*Old and young
Oude champagnes moeten soms enigszins anders worden opgevat dan andere wijnen wat de opslag betreft. De reden hiervoor is dat wijnbouwers soms een kostbaar, ouder wijnjaar uit hun kelders aan de handelaren leveren, dat echter pas onlangs is gedegorgeerd. Het kan bijvoorbeeld gaan om een fles champagne van het goede jaargang 71 die meer dan 30 jaar onder ideale klimatologische omstandigheden in de kelder van de wijnboer op de wijnmoer heeft gerust, maar pas onlangs is ontdooid, de juiste dosering heeft gekregen en ten slotte is gekurkt. Er zal ook een "71" zijn, die misschien slechts zes jaar op zijn droesem heeft gerust en daarna aan de handelaren is geleverd. Veel kenners zijn het erover eens dat de ene '71 en de andere '71 - beide onder de juiste bewaaromstandigheden - vandaag een aanzienlijk andere smaak en aroma zullen hebben.
* Flesgrootte
Een magnumfles wordt beschouwd als de voorkeursflesgrootte voor opslag. Secundair een normale fles (zie ook flesmaten).
*Vermogen voor opslag
Liefhebbers bewaren graag de volgende jaargangen: 1996, 1995, 1990, 1989, 1985, 1983, 1971, 1969 (zie ook jaargangen Champagne)
*O oude champagne gevonden bij oma's! Nog eetbaar?
Je hoort vaak vragen zoals deze. Dergelijke vragen kunnen natuurlijk niet zomaar worden beantwoord (zonder de champagne te proeven). Als de fles in de donkere, koele kelder heeft gesluimerd en bovendien bijvoorbeeld een champagne van het oogstjaar 1971 blijkt te zijn, dan is er veel dat erop wijst dat de champagne nog heel goed zou kunnen zijn. Gaat het om een champagne zonder jaargang die twintig of dertig jaar heeft liggen sluimeren, dan is het volstrekt onzeker of de champagne nog eetbaar is of (liever) niet. Indien beide champagnes in een garage werden aangetroffen in plaats van in een koele kelder, dan kan worden aangenomen dat beide champagnes weinig of geen nut hebben.
Hoewel de ontdekking van een oude, waardige champagne altijd een verheugende gebeurtenis is, is de aankoop soms met risico's omgeven. Hoewel bij aankoop bij een gerenommeerde handelaar (of zelfs bij de wijnmaker zelf) over het algemeen ook een goede opslag zou moeten worden gesuggereerd, worden veel oude champagnes tegenwoordig ook online op openbare veilingen aangeboden door particulieren, maar de vroegere opslagomstandigheden zijn vaak volstrekt onbekend.
*Zijn oude vintage champagnes kostbaar?
Hangt af van de vintage, naam van het huis en opslag. Speciale flessen (zie Champagne Art) zijn ook gewild.
Sommige oude champagnes zijn zeer kostbaar. Zo werden bij het beroemde veilinghuis Christie's kort voor het einde van het vorige millennium zes magnumflessen Veuve Clicquot Brut 1949 verkocht voor US $ 9.200. Drie flessen Dom Pérignon 1964 brachten US $1,139 op. Een fles Heidsieck Monopole Goût Américain 1907, geborgen uit het wrak van een Zweeds schip (gezonken in 1916), bracht US $4,068 op. Deze champagne werd op een diepte van 61 m op de zeebodem bewaard bij een constante temperatuur van ongeveer 4,5°C gedurende meer dan 80 jaar en was blijkbaar nog zeer goed verteerbaar. Deze veilingprijzen werden echter vóór het jaar 2000 behaald en zijn dus wellicht voorspelbaar ingegeven door de opwinding vóór de komst van het nieuwe millennium. Met uitzondering van de fles uit het wrak, kwamen de champagnes blijkbaar rechtstreeks uit de kelders.
Intussen zijn de champagneprijzen teruggevallen tot een realistisch niveau. Bedragen van drie cijfers voor zeer speciale champagnes blijven echter over het algemeen de regel.
Het kelderboek
Het kelderboek is een boek waarin men de volgende gegevens noteert:
* het totale aantal flessen
* het aantal flessen per soort
* de datum en plaats van aankoop van het betrokken ras
* de aankoopprijs en de mogelijke verkoopprijs
* de totale prijs van alle flessen in uw kelder
* toen je het proefde
* de indrukken die je hebt van de overeenkomstige variëteit
* met welke vrienden je welke soort dronk
* de houdbaarheid (in jaren) van het betrokken ras
* welk rek (plank) welke variëteit bevat
Een kelderboek helpt dus om orde en overzicht te bewaren in je champagnekelder.
Wie de champagnekelder professioneel wil beheren, moet daarom de belangrijkste gegevens in het kelderboek noteren, zodat hij ze op elk moment kan raadplegen.
Ten slotte zij erop gewezen dat het kelderboek altijd op dezelfde plaats moet worden bewaard, zodat het snel bij de hand is wanneer het nodig is. Bovendien mag niet iedereen in het kelderboek kijken, omdat het vaak zeer vertrouwelijke en privé-aantekeningen en -notities bevat.