Stary szampan

Im Gegensatz zu Champagnern ohne Jahrgang wird Jahrgangs-Champagner ausschließlich aus den Grundweinen eines bestimmten Jahres hergestellt. Das entsprechende Jahr wird auf dem Etikett der Flasche vermerkt.

Vintage szampany są teoretycznie tylko tworzone w tych latach, w których jakość winogron jest na ogół tak, że na własną rękę (bez mieszania z win z innych lat), może obiecać wspaniały szampan z konkretnej tożsamości tego roku. Czy ten szampan jest teraz "lepszy" niż szampan bez rocznika? Czasami tak, ale raczej nie zawsze. Jest ono jednak przewidywalnie "inne" od swoich "wielo-rocznikowych braci" z tego samego domu szampańskiego. Kładzie nacisk na własną indywidualność smaku, ukształtowaną przez naturę w winogronach w danym roku. To właśnie ta szczególna indywidualność rocznika szampana, którego badanie zachwyca wielu koneserów.

Każdy rok produkuje winogrona, które są po prostu zawsze wyjątkowe ze względu na współdziałanie nieprzewidywalnych czynników, takich jak słońce, deszcz, mróz, grad, szkodniki i grzyby. Błędne jest myślenie, że ponieważ niewiele lub nie domy deklarują rocznika Szampanii, to jest ostatecznie prawdopodobne, aby być złe wino w danym roku. Prawdziwa sztuka tworzenia Szampana od wieków ukryta jest w bezbarwnych szampanach. Każdy rok dostarcza unikalnej "tożsamości winogronowej", która umiejętnie połączona z winami z innych lat, będzie w sam raz i ważna dla tradycyjnego smaku domu w przyszłych Champagnes. Szampany bez oznaczenia rocznika nie są więc właściwie rozumiane jako "bezrocznikowe", ale raczej jako "szampany z wielu roczników", które najpełniej uosabiają tradycyjną duszę Szampanii.

Die Champagne stellt zudem ein komplexes Mosaik verschiedener Mikroklimen dar. Verschiedene Lagen und Rebsorten verbunden mit verschiedenen Bodenbeschaffenheiten bedingen jedes Jahr einen breiten Fächer unterschiedlicher Trauben-Qualitäten. Während sich eventuell der Grossteil der Winzer nach der Ernte ihrer Reben gegen die Bereitung eines Jahrgangs-Champagners entscheidet, so kann es ebenso Winzer in anderen Gebieten in der Champagne geben, deren Trauben die Bereitung eines Jahrgangs-Champagners durchaus rechtfertigt. Somit kann es einen Jahrgangs-Champagner aus einem bestimmten Haus geben, welcher schlichtweg hervorragend ist, obwohl dieser Jahrgang selbst in der Fachliteratur allgemein als nicht besonders bemerkenswert gilt. Hier und da gibt es natürlich auch Winzer, welche manchmal ein Auge zudrücken und Jahrgangs-Champagner mit eher unpassendem Traubengut deklarieren. Der Grund dafür ist klar: Jahrgangs-Champagner sind allgemein (wesentlich) teurer im Handel als Champagner ohne Jahrgang.

Es gibt auch keine feste Formel, welche die Qualität der Ernte im Voraus berechnen könnte. Im Frühjahr1985 beispielsweise hatte Frost 2.000 Hektar Rebstöcke zerstört. Daraufhin folgte ein ungewöhnlich kühler Frühsommer. Im September und Oktober gab es unerwartet dann eine Hitzewelle. Das Resultat war eine kleine, aber von der Qualität her exzellente Lese. Die Lesen der Jahre 1982/83 wiederum bedeuteten für zwei aufeinander folgende Jahre Resultate, die sowohl reichlichen Ertrag als auch überragende Qualität boten. Auch 2002 war ein spannendes Jahr, da die Sonne sich erst spät in der Saison, aber doch noch rechtzeitig und reichhaltig meldete. Claude Taittinger aus dem Hause Taittinger ist überzeugt, dass 2002 sogar einen der besten Jahrgänge der letzten zehn Jahre vorgebracht haben dürfte.

Interesującym badaniem jest również rok 2003: W kwietniu tego roku nadeszły paskudne mrozy, które bardzo zaszkodziły wcześnie pączkującym winoroślom Chardonnay. Połowa oczekiwanych plonów Chardonnay została zniszczona. Po tym okresie nastąpiło wyjątkowo gorące lato, które zaowocowało najwcześniejszymi zbiorami od 1822 roku. Pinot Noir i Pinot Meunier były wyjątkowo zdrowe i słodkie (wysoki potencjał alkoholowy), ale generalnie brakowało im typowej kwasowości. Krzewy Chardonnay, po paskudnych mrozach na początku sezonu, przetrwały, ale na koniec zostały ogólnie uznane za raczej gorszej jakości pod względem elegancji odmiany. Wydajność zbiorów była stosunkowo niewielka, ale winiarze byli ogólnie bardzo zadowoleni z jakości winogron. Ze względu na szczególne warunki panujące w Szampanii, UE zezwoliła winiarzom na dodanie kwasu (1,5g/l). Aby zrównoważyć dość słabe zbiory, stowarzyszenie C.I.V.C. pozwoliło na dodanie nadwyżki win z magazynów z wysokoplennych lat 1998, 1999, 2000. W 2006 r. pierwsze szampany non-vintage pojawią się z winem z 2003 r. Najwcześniej w 2007 roku pojawią się pierwsze roczniki szampanów z 2003 roku. Jednak wiele domów nie przedstawi rocznika szampana 2003.

Każdy rocznik Szampana musi być przechowywany przez co najmniej trzy lata po drugiej fermentacji, zanim będzie mógł być dostarczony. Do stworzenia rocznika Champagne można użyć maksymalnie 80% zbiorów z tak wyznaczonego rocznika. Co najmniej 20% musi być zarezerwowane do (przyszłego) mieszania (assemblage) w celu stworzenia szampanów innych niż rocznik.

Ponadto, niektóre szampany vintage mogą być przechowywane przez dłuższy czas, w przeciwieństwie do większości szampanów nievintage. Niektóre z tych zabytkowych szampanów również nie przegap okazji, aby uzyskać trochę lepiej poprzez przechowywanie. Dlatego też udane okresy przechowywania od 5 do 10 lat nie są rzadkością (niektóre 30+letnie roczniki są jeszcze dziś bardzo poszukiwane). Kilka domów sprzedaje również szampany vintage z dużo wcześniejszych lat. Ale nawet w przypadku szampanów rocznikowych przychodzi w pewnym momencie - wcześniej i później - moment, w którym "pokazują swój wiek" pod względem smaku. Dlatego ważne jest, szczególnie dla koneserów, aby być na bieżąco z tym, jak niektóre roczniki rozwijają się przez lata przechowywania. Spośród wielu roczników szampanów z ostatnich 30 lat, szczególnie cenione są następujące roczniki: 1996*, 1995*, 1990*, 1989, 1988*, 1985*, 1982, 1981, 1979, 1976, 1975, 1973, 1971*, 1970 ("*" = szczególnie popularne).